जागतिक हिंदी दिन: 10 जानेवारी
Indian Express
दरवर्षी 10 जानेवारी या दिवशी जागतिक हिंदी दिन साजरा करतात. 1975 साली 10 जानेवारी रोजी पहिले जागतिक हिंदी परिषद भरविण्यात आली होती.
तीन दिवस चाललेली ती परिषद तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या नेतृत्वात नागपूर येथे आयोजित करण्यात आली होती. 2006 साली प्रथम जागतिक हिंदी दिन साजरा करण्यात आला होता
इतर ठळक बाबी
- भारतात 14 सप्टेंबर या दिवशी राष्ट्रीय हिंदी दिन साजरा करतात.
- 14 सप्टेंबर 1949 रोजी अधिकारीकरित्या हिंदी भाषेला कार्यालयीन भाषेचा दर्जा देण्यात आला.
- फिजी देशाने त्याची कार्यालयीन भाषा म्हणून हिंदी भाषेला अंगिकारले आहे. फिजीमध्ये हिंदी बोलीला फिजी बात म्हणून ओळखले जाते.
हिंदी भाषा
- हिंदीचा उगम संस्कृत भाषेतून झाला. इ. स. पू. 1500 ते इ. स. पू. 500 या कालखंडात संस्कृत ही लोकव्यवहाराची भाषा झाली.
- जागतिक लोकसंख्येत हिंदीचा क्रम मँडरीन (चिनी), स्पॅनिश व इंग्रजी नंतर चौथा आहे. भारताशिवाय ती नेपाळ, फिजी बेटे, सूरिनाम, गुयाना, दक्षिण व पूर्व आफ्रिका इ. देशांत बोलली जाते.
- भारत स्वतंत्र झाल्यानंतर संविधान परिषदेने 14 सप्टेंबर 1949 रोजी हिंदीला राजभाषा म्हणून मान्यता दिली. भारतीय संविधानाच्या कलम 343 (1) प्रमाणे देवनागरी लिपीत लिहिल्या जाणाऱ्या हिंदी भाषेला राजभाषा म्हणून घोषित करण्यात आले आहे. 1963 साली राजभाषा अधिनियम मंजूर झाला. त्यानुसार भारतीय संघराज्य, संसद यांची कामकाजाची भाषा म्हणून हिंदीला इंग्रजी-बरोबर मान्यता देण्यात आली.